Dlaczego tak wiele mówi się o tym, że dzieci powinny poznawać i rozwijać umiejętności społeczne? Otóż dlatego, że są one czymś w rodzaju supermocy, które pozwalają budować dobre relacje i postępować odpowiednio w różnych sytuacjach – w domu, szkole czy na podwórku. Jeśli więc chcemy, by dziecko opanowało kompetencje społeczne, musimy dawać mu okazję do ich ćwiczenia.
Przyjrzyjmy się temu, co w praktyce daje dziecku posiadanie umiejętności społecznych.
Umiejętności społeczne pozwalają dziecku…
1. … trafnie ocenić to, co:
- Widzi – Widzę dziewczynkę, która stoi z boku i przygląda się z przestraszonym wyrazem twarzy bawiącym się dzieciom. Myślę, że chciałaby dołączyć do zabawy, ale jest onieśmielona.
- Słyszy – Słyszę, że dziewczynka mówi do swojej mamy: „Nikt mnie nie lubi”. Myśli, że nie lubimy jej, bo się z nią nie bawimy. Ale prawda jest taka, że nikt nie zauważa jej obecności, ponieważ stoi z boku.
- Czuje – Kiedy patrzę na tę nieśmiałą dziewczynkę, czuję smutek i współczucie. Tracę przyjemność z zabawy, gdy ona, taka smutna, stoi i przygląda się nam. Te uczucia podpowiadają mi, że dobrze będzie podejść do niej i zaproponować wspólną zabawę.
2. … zauważyć i zrozumieć, czego w różnych sytuacjach potrzebuje ono samo, a czego potrzebują inni.
3. … podjąć adekwatne do sytuacji działania.
Bez umiejętności społecznych czulibyśmy się zupełnie zagubieni. To one prowadzą nas, gdy przebywamy wśród innych i pomagają podjąć decyzję o tym, jak powinniśmy się zachować.
Wskazówka: Jak najczęściej staraj się zwracać uwagę dziecka na to, co widzi, słyszy i czuje. Obserwujcie wspólnie otoczenie i rozmawiajcie o tym, co waszym zdaniem się w nim dzieje.
Ćwiczenie: Zróbcie burzę mózgów. Omówcie, jak najlepiej postąpić w następujących sytuacjach:
- Biegasz po boisku szkolnym. Nagle widzisz, że ktoś siedzi na trawie i płacze.
- Bawisz się z grupą najbliższych przyjaciół. W pewnym momencie dostrzegasz, że któryś z nich spuszcza głowę i marszczy brwi.
- Grupa chłopców dokucza koleżance. Na jej twarzy dostrzegasz zmieszanie, a w oczach łzy.
- Widzisz starszą sąsiadkę, która w obu dłoniach trzyma zakupy, a musi otworzyć drzwi do klatki schodowej.
Nasze umiejętności społeczne mogą rozwijać się, gdy ich używamy. To wtedy możemy nauczyć się być spostrzegawczymi, świadomymi i skoncentrowanymi na tym, co dzieje się wokół nas. To z kolei pozwala nam stawać się dobrymi przyjaciółmi.