Kochani,
mówiliśmy Wam już o tym, że projekt „Szczecińska Akademia Młodego Obywatela” ma na celu wspieranie dzieci w wieku przedszkolnym w nabywaniu kompetencji obywatelskich i społecznych oraz wspieranie nauczycieli wychowania przedszkolnego w prowadzeniu edukacji obywatelskiej i społecznej.
Dziś krótko o tym, czym właściwie są kompetencje obywatelskie i społeczne.
Najogólniej rzecz biorąc kompetencje obywatelskie i społeczne to umiejętności, postawy i wiedza, które umożliwiają człowiekowi aktywne, odpowiedzialne i efektywny branie udziału w życiu społecznym i obywatelskim.
Do kompetencji obywatelskich zaliczamy:
- Znajomość praw i obowiązków obywatela oraz szacunek dla demokracji i praworządności – szczególnie ważna jest tu znajomość praw człowieka.
- Zaangażowanie w życie społeczne – mowa o zaangażowaniu zgodnym z wiekiem i możliwościami. Może ono polegać zarówno na braniu udziału w wyborach, jak i na wolontariacie czy uczestnictwie w zorganizowanej przez przedszkole akcji sprzątania świata.
- Krytyczne myślenie i świadomość społeczna – jest to umiejętność oceniania informacji, jakie do nas docierają, rozpoznawania manipulacji oraz fake newsów, a także rozumienia zjawisk społecznych.
- Aktywne działanie na rzecz wspólnoty – czyli działanie na rzecz społeczności lokalnej, kraju, Unii Europejskiej oraz świata. Bardzo ważne są tu zagadnienia związane z troską o środowisko.
Do kompetencji społecznych zaliczamy:
- Działanie na rzecz własnego dobra – znajomość własnych praw, rozumienie swoich emocji i potrzeb, umiejętność brania odpowiedzialności za nie oraz dbanie o siebie na różnych polach.
- Umiejętność troszczenia się o drugiego człowieka – polega ona na uwzględnianiu praw i potrzeb drugiego człowieka, a także na bezinteresownej pomocy, życzliwości i empatii.
- Umiejętności komunikacyjne – m.in. jasne wyrażanie się, aktywne słuchanie, asertywność.
- Współpraca – czyli zdolność do pracy zespołowej, wspólnego działania na rzecz grupy i jednostki, dzielenie się zadaniami i odpowiedzialnością.
- Radzenie sobie z konfliktami – m.in. negocjowanie, mediowanie i wspólne poszukiwanie rozwiązań trudnych sytuacji.
- Postawa włączająca oraz szacunek do różnorodności – otwartość na inne kultury, poglądy, style życia itd.
Wszystko to brzmi bardzo „poważnie” i „dorośle” 😊 Wbrew pozorom jednak nie są to umiejętności i kompetencje, na które należy zacząć zwracać uwagę dopiero w dorosłości.
Wiek przedszkolny to doskonały czas na rozpoczęcie rozwijania przez dziecko kompetencji społecznych i obywatelskich. Możemy to robić m.in. poprzez: wspieranie dzieci w utrzymywaniu pozytywnych relacji rówieśniczych, pokazywanie im, jak troszczyć się o kolegę czy koleżankę, zachęcanie do dbania o swoje otoczenie i przyrodę, wspieranie w asertywnym i życzliwym rozwiązywaniu konfliktów, rozwijanie empatii i umiejętności współpracy, praktyczne uczenie norm i reguł obowiązujących w grupie, budowanie przynależności dziecka do grupy, prezentowanie postaw prospołecznych oraz objaśnianie prawideł rządzących życiem społecznym.
Każdy wiek jest dobry na rozwijanie wiedzy obywatelskiej i społecznej!